User:Unregistered user
Xicristiania huēytlahtōlāmoxtli ītlein āxcān yehhuāntin cualli nivel nemachtiliztli macehualteizcaltiliztli xocoyoxiuhpan, ītōcā āchcāuhtlahtōlli tlācatlahtocāyōtl itlaīxmanaliz tlachihualiztic altepecuauhtlah
¡ Xochicualayohpan Ehecatepoztotomitl Xuhualizmatiliztli Teutontlālpanco !
Tlācatiyān tlātectli īpan Ixachitlān mictlāmpa; tlacempanahuia inic huēyi in āltepēnānyōtl in Āltepētl Mēxihco īhuān in Mēxihco tēcuācān in Calpōlli Tlahtōlōyān ca.Cuāxōchtia canahpa in mictlāmpa īca Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān, canahpa nō tlāpcopa huitztlāmpa īca Cuauhtēmallān īhuān Belice, canahpa tlāpcopa īca in Ayōllohco Mēxihco īhuān in Caribe Huēyātl, īhuān canahpa in cihuātlāmpa īca Ilhuicaātl Pacífico.
Mēxihco tlātectli īpan inic mācuīlli tlālpan Ixachitlānco īhuān inic mahtlāctli onnāhui tlālpan Cemānāhuac. Mēxihco ca in tlācatiyān īca ocachi caxtillahtōhqueh, īhuān ocachi mācēhualchānehqueh.Iuh zan tlācatiyān īhuīc Latinixachitlān īpan Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económico īhuīcpa 1994 (8 tōchtli), Mēxihco ca achitlahco tequiyōtl tlācatiyān.Quilmach cē aztēcatl yāōquizqui in ōmpa Chicōmoztoc. Ahnozo, occequīntīn quihtoa cah zanyenō Mētztli īxīc, auh īpampa oncān motōca "Mēxihco".Cāuhca, Mēxihco ōquimpix occequīntīn tōcāitl: Imperio Mexicano (Mēxihcatl Huēyitlahtohcāyōtl), Nación Mexicana (Mēxihcatl Tlācatiyān) īhuān República Mexicana (Mēxihcatl Tlācatlahtohcāyōtl).Nōzan, caxtiltēcah tēpēhuanih ōquixitiniah Mēxihcah īpan Tlachicuēiti 13, 1521 (3 calli) xihuitl auh mopēhua Inoquīpan Caxtiltepēhuacāhuitl. Caxtiltēcah ōquipolo Mēxihco Tenōchtitlan icchīhua Āltepētl Mēxihco ītlācatiyān, Yancuīc Caxtillān.
 |
This user is Mexican, and has crossed el Río Bravo. They don't understand gringo language. |
Itēmaquixtiliz[edit | edit source]
Yohuac īpan Tlachiucnāuhti 15, 2010 (6 tōchtli) xihuitl, ōmpēuh Mēxihco huēyi Tēmaquixtilizyāōyōtl, ihcuāc teōpixqui Miguel Hidalgo y Costilla māltepētlālia in oncān teōcalpan motōcāyotia Dolores, Cueyatlālco. In caxtiltēcah zannō ihcuāc quitlāliah tēuctli in ītōcā Francisco Xavier Venegas iuhquin ōntlahtoāni nicān Yancuīc Caxtillān. Tlachiucnāuhti 27, 1821 (4 calli) xiuhpan, ōcalacque Āltepētl Mēxihco Agustín de Iturbide īhuān īyāōquizcahuān. Iuh ōmochīuh ītēmaquixtiliz Yancuīc Caxtillān in īhuīcpa Huēhueh Caxtillān, Europanco. Īca ītōcā Agustín Inic Cē, inīn xiuhpan motlahtohcātlālia Iturbide huēyi tlahtoāni in īpan ixquich Mēxihco ahnōzo huēhuehtlahtohcāyōtl in Ānāhuac. Īpan 1846 (3 tōchtli) xihuitl, ōmpēhua yāōyōtl in tlein Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl chānehqueh ōquichihuilique Mēxihco inīc quincuīcuilizque mēxihcah huel cencah huēyi īcecniquizaliz intlāltzin. Inīc yāōyōpan quicuīcuilique Mēxihco in āxcān tiquixmauhtih iuhquin California, Nevada, Utah, Colorado, Yancuīc Mēxihco, Texas, Arizona īhuān occē tlahtohcāyōtl. Quipalehuique in īquizcan, ōmicque inīn yāōyōpan in iximachoh iuhquin (Tiyacauhque Īconehuantzin Chapōltepēc). Otlan in yāōyōtl īpan 1848 (5 tecpatl) xihuitl. Īpan Tlamācuīlti 5, 1862 (6 tōchtli) xihuitl, mēxihcatl yāōquizque īhuān yāōquizcayacanqui in ītōcā texācatl Ignacio Zaragoza, quimpēuhqueh franciatlācah in oncān ītauhcayō motōcāyotia (Īnecaliliz in Cuetlaxcōāpan) īpan yāōcāltepēpan Loreto īhuān Guadalupe īca nāhuamācēhualtin zacapoaxtlah īhuān xōchipolcah. Zātēpan, īpan 1864 (8 tecpatl) xihuitl, nicān pēhua Mēxihco Tenōchtitlan īntlahtohcāyōpan austriatlācah huēyi tlahtoāni Ferdinand Maximilian īhuān huēyi cihuātlahtoāni Carlota Amalia.
cē tequiyōtl īpan Ixachitlān ītech temocpan Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl īhuān Canada. Mēxihcatl tequiyōtl tequipanoa īhuīc tlaquixtilli techiactli īcan inic cē pixcaliztli, nōiuhqui inic ōme tequipanolli in ahuicyaliztli īca in ahuicyanimeh mochi xiuhpan āltepēmeh quēmeh āltepēmeh īca ānāhuaxaltentli, caxtiltēhuaque āltepēmeh, huēhuehtzacualtipac āltepēmeh, chīhualoyāltepēmeh, yeliliztli iuhcanqueh īhuān momotlaliztli. Mēxihco piya cē ācalquīxōhuayān ītequipanoliz in ōmpa Ācapōlco, Ācalquīxōhuayān Vallarta, Chalchiuhcuecān, Tampico, Ensenada, Chetumal, Manzanillo, Salina Cruz, Cōātzacualco, Mazātlān, īhuān occequīntīn.
Occequīntīn mēxihcah huēyi tequipanoltin in tlalpixcayōtl īhuīpan cintli, tlālcacahuatl, cafetzin, ācintli, āhuacatl, chayohtli, chīlli, naranjaxocotl, maniltzapotl, nohpalli, ochonetli, xonacatl, limonxocotl, nōhuān pitzopixcayōtl, tōtōlpixcayōtl, ichcapixcayōtl, cahuayōpixcayōtl, cuacuepixcayōtl, tentzonpixcayōtl, pipiyolpixcayōtl, īnōmpan coyonimatiliztli tlaquixtilli iztac teōcuitlatl, cōztic teōcuitlatl, chīltic tepoztli, tlīltepoztli, āmochitl, temētztli, in chīhualoyān mictlāmpa Mēxihco īpan Tlahtoāntepēc, Mēxihco Tlahtohcāyōtl, Xālīxco, īhuān mēxihcāltepēmeh in ōmpa calīxcuātl īca Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl.
Mācēhuallahtōltin[edit | edit source]
In ahmo cah nahuatīllahtōlli Mēxihco. Caxtillahtōlli tēl, motlahtoa iuh de facto āchcāuhtlahtōlli auh 97% chānehqueh quitlahtoah. Huēynahuatīlli īhuīc Mācēhuallahtōltin tēl, piya mochīntīn mācēhuallahtōltin motlahtoa Mēxihco, īhuīc tleinzāzo chānehqueh tlapōhualli, cualli iuhquin Caxtillahtōlli canah motlahtoa auh mācēhualtin hueliti ihcuiloa achcauhtlahcuilōlli īntlahtōlcopa.[4]. Caxtillahtōltica, nahuatīlli tōcā -achi 60 tlahtōltin- tlācatiyān tlahtōltin. Inīn piya mochīntīn Ixachitēcah tlahtōltin tleinzāzo chīhualiztli; quitōznehqui, piya nō ahmācēhualtin Mēxihco. Ic, Comisión Nacional para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas piya Quicaputlahtōlli ōquichīuh īhuīcpa TCI, [5] nō in Cuauhtēmaltēcah Ixachitēcah tlācah.[6] Mēxihco icpiya ixachi Caxtillahtōqueh īca ōmpa tlahtōlqueh tlein ōnto Caxtillahtōlli tlācatiyān, auh ica ⅓ mochi Caxtillahtōqueh Cemānāhuac.
In tlahtōlli motlahtoa īpan Mēxihco cah Nāhuatlahtōlli, Mayatlahtōlli, Mixtēcatlahtōlli, Tzapotēcatlahtōlli, Otontlahtōlli, Mazāhuahtlahtōlli, Michhuahcatlahtōlli īhuān occequīntīn.
Occequīntīn Europanēcah tlahtōlli Veneziatlahtōlli, Tlani teutontlahtōlli, Alemantlahtōlli, Franciatlahtōlli, Catalantlahtōlli, Galiciatlahtōlli īhuān Rumaniatlahtōlli.Cuix yectel xihuitl, in achtocaxtiltoc tlācatl neltoquiztia īpan īcel teōtl tlachīhuani cemānāhuatl motenehua Ōmeteōtl ahnōzo Moyocoyani, mayātlācah motōcāyotia K’uh ītech occequīntīn ītōcāhuān.Huēhuehmēxihcatl teōneltococāyōtl poliuhqui cenca iciuhcac catca īpampa catolicismo romano, mācēhualtin ahmō ōneltoqui mochololih canahpa ohuitepētitlān īhuān occequīntīn tlaihiyōhuatilocque zannō Santo Oficio (Caxtillān Atlācayōtl). Ihcuāc caxtiltēcah ōmpēhua mā xicristiania canah mācēhualtzintin zan motlamati Catolico teōneltococāyōtl quēmeh cristianoyōtl, mātēl in teōpixqueh tlamatizqiazque tlein ōyeyah occequīntīn cristianomeh ītōcā lutero tlalnetoqui, ortodoxo tlalnetoqui, īhuān inglatlālpantlalnetoqui.
Cēntlamatilizāmoxtli, ayohui tēmoa auh ahmitla moxtlāhua, ihcuilotic cencah xiquipilli tlācapal achi mahtlācpōhualli tlahtōlcopa. Intlā cualli tināhuatlahtoa, mācamō xiquilcāhua cē tlahcuilōlpan. ¿Cuix titlahtoa Nāhuatlahtōlli? Titlahcuilhuah cēntzontlamatilizāmoxtli nāhuatlahtōlcopa īca mochīntīn tlācah, timochīntīn. Inīn mocēntzontlamatilizāmox; inīn tocēntzontlamatilizāmox.Ic tlatēmoa cē tlahcuilōlli, mā quihcuiloa ahcopa auh mā clica īpan tlatēmōz. Ticuēltemōz tlanōnōtzaliztli occequīntīn tlahtōlcopa tlatzintlān ahnozo ōpōchtlān zāzotlein tlahcuilōlpan.
Intlā ahmo cah titlatēmoa, tihuelīti tipalēhuia tlahcuilōlpan nāhuatlahtōlcopa īpan cuexqui zāzaniltin titlapāctia (xiquitta "¿quēn motlahcuiloa cē zāzanilli?"), ahnozo xiquitta cē Huiquipedia occequīntīn tlahtōlcopa tiquimmati (mā xiquitta īōpōch inīn zāzanilli). Intlā tiquimpiya neyōltzonaliztli Huiquipedia ītechcopa, tihuelīti tiquincuiloa nicān.Nāhuatlahtōlli quinēlēhuia yancuīctlahtōltin ic quihtoa miaquīntīn ītech tlamantli cē cēntlamatilizāmoxpan. Mā xiuh yancuīctlahtōlli auh tiquihtoa totlahtōl inīnHuiquipedia ītōcā cē Tlālticpactli tequitl īca cencah tlahtōlli. Ic tiquitta cē zāzotlein zāzanilli mā clica nicān.
Mahomayōtl, judioyōtl īhuān cristianoyōtl īhuīcpa huēytlahtōlāmoxtli īpal Fray Alonso de Molina, yeh ōquihcuilo Iudioyotl nozo Iudiocayotl, Mahomayotl auh Christianoyotl.Mēxihco ca cē tlācatiyān ixachi católicos cemtlālticpacco, in mēxihcatl tlahtohcāyōtl ahmō inic cē neltococāyōtl. In xexelihuiztli intlā teōneltococāyōmeh tlācapachotiliztli īhuān īopacholiz in tētlamamaquiliztli inīn tlācatlahtocāyōtl omcauh ic 1857 Mēxihcatl Nahuatīlāmoxtli, īhuān ayāc catca īpan inīn nahuatīlli quin āxcān. In 1824 Mēxicatl Nahuatīlāmoxtli ihtoquiztia in āchcāuhteōtiliztli īpan mēxihcatl tlahtocāyōtl yezquia zan niman catolicoteōnechicoliztli, īhuān José María Morelos ihto tlein ahocmo piya ixnamiquiliztli nicpampa occequīntīn.
In inic ce mexihcatl ixiptli xiuhpan 1897, itech Ingeniero Salvador Toscano otlachiuh ohtli ipan tlahuantli itechpa inin tlacatiyan cenca tlachcauh (oquicceecentlaaliaa yeh ipan xihuitl 50’s itoca itech Memorias de un Mexicano teeilnaamiquiliztli itechpahuicpa ce mexicatl, ihuan noyuhqui inic ce ahmo huehca tlaooltetzetzeliuhcaayootl motenehuaa Don Juan Tenorio xiuhpan 1898. In inic ce huehca tlaooltetzetzeliuhcaayootl catca Fatal Orgullo in xiuhpan 1916. Auh 1920 xiuhpan otlachiuhqueh inic ce peliculas icampa tlatozcatl Hollywood, California tlein otlaquiti nochi huel mexicah cineastas. In xihuitl 1930 otlachiuh in cine mach tlacaqui, cenca tenyoh in cemanahuac ipan nochi tlacatiyan caxtillahtoltica ica peliculas iuhqui Sobre las Olas (aacueeyopan) xiuhpan 1932 nozo itechpahuic René Zacarías ihuan Raphael J. Sevilla in pelicula Alla en el Rancho Grande, xiuhpan1936.Cah huēyi mēxihcah īxiptlayōliztli quēmeh Amores Perros auh Y Tu Mamá También auh huēhueh quēmeh Ahí Está El Detalle. Huēyi mēxihcah īxiptlayōtiani iuhquin Alfonso Cuarón īpan Harry Potter and the Prisoner of Azkaban.
Europan tlahcopampa ōchantiaya īpan huēhuetlācah ītlein āxcān yehhuāntin teutontēcah. Roma ōquipiya canapa analco ātōyātl Rhin in Āltepēcalpōlli Germania, Retia īhuān Norica. In tlācah ōchantiaya nicān tlālpan motonehua germanus.
Xiuhcoatl cē omcauh Mexico City[edit | edit source]
Īpan 1517 xihuitl, teutontēcatl teōpixqui Martin Lutero, in itech īcalacohuayān cē īteōpantzin Alemantlān quizaliuh āmatlahcuicōlli in īca quitepanotlaya 95 ītetlatzohuililiz īhuīc tetlapopolhuiliz. In quixtiani teōcalpan Roma ahmo tlahuelcaqui īcuilotihuān īhuān romateōpixqueh tlaquixtiah inōn tlācatl īhuīcpa Roma quixtianayōtl. Yehhuātl nextia a inic cē teutontēcatl tlālnetoquixtianayōtl.Martin Luther, 1529Cequīntīn pipiltin Bohemian chānehqueh in Iquiqueh hueltepotztocayah īneltococayo teutontēcatl tlalnetoquixtianayōtl, calaquicoh itic tecpantzin in moquetzticac in oncān āltepēpan motenehua Praha, īhuān ōquimayauhqueh in īhuīcpa pochquiyahuatl ōmextin tlahtōcāīxiptlatzintin. Yehhuātl in iximacho iuhquin "Pochquiyahuacpa Ītemayahuiliz in Praha" īhuān ōmochīuh īpan 1618 xihuitl, iuh ōpēuh in motōcāyōtia "Cēmpōhualmahtlāctli xihuitl Īyāōyo". Īpan 1648 xihuitl, zanyeyō ihcuāc, Westfalenne nonotzaltica ōmpa Teutontlālpan, tlami in motōcāyōtia "Cēmpōhualmahtlāctli xihuitl Īyāōyo".
Inīn xihuitl 1806, ihcuāc Napoleón ōtlacāuh ītepacholiz cemiac īhuēyitlahtōcāyo īcampa yāōyōtl, in xocoyōtzin huēyi tlahtoāni īhuīc Yectli Huēyitlahtōcāyōtl Romatēcatl īpan Germania, ōpēuh in īpan huēhuetlahtōcāyōmeh cah, īcampa xitlachīhua cē Tlacetilīlli Teutontlācatlahtōcāyōtl.Nicān tlālli motlaicalia itech izcalli īhuīc cē "Huēyi Teutontlālpan", īca īteutontlahtōltlālhuān ahnozo cē "Tepitzin Alemantlatzintli", tlachīuhtica īca occequīntīn tlācatiyāmeh quemeh Austria, Suiza īhuān Liechtenstein.
In momotlalcāyōtl īpan Mēxihco cah ipampa xopatoltiliztli (ihuicpa in xiuhpohualli XX), chiquiuhpatoliztli, omemalacaztli, tenis, mapatoltiliztli, ihuan momotlacayotl itech tepozcuaitl. Axcan, Mēxihco, cē centlalticpac huelitini ica momotlalcayotl, ihcuac tecuacan itechpahuic Olimpicayoh Mahuiltiliztli xiuhpan 1992 in ōmpa Āltepētl Mēxihco 1968, otlacauh huel miyac imomotlalcayo ipampa tlācatiyān.In nemachtitliztli ipan Mexihcoticpacpa miactin xiuhpohualli nican, aztecah ihuan mayatlaacah onemachti canah ichanehhuan ica tlahtōlli, tlahcuilōliztli, toltecayotl ihuan tlachiuhtlacayotl ihuan oacicoh itechpahuic caxtiltecah ocuiltonoa in chanehqueh itech tlalpan ihuan itlachiuh ce huellahuapahualtlalhuayotl ixcoyan Mexihco.Inon tlalpan axcan quipiya ce cualli nivel nemachtiliztli ipampa macehualteizcaltiliztli xocoyoxiuhpan, in ahmo tlahcuiloyotl aci xihuitl 2005 ipan 9.2 % ichanehhuan tlacempohualiztli. Nican inic ce nemachtiliztli ihuan inic ome nemachtiliztli zan nēn ihuan mamaltica (9 xihuitl mani nemachtiliztli).In Coconeh Chantli achcauhtica nemachtilli ica hueyi tepochcalli. Ce hueyic tepanahuiliztli ipampa mēxihcatl macehualteizcaltiliztli in Comisión Nacional del Libros de Texto Gratuitos (Calpollotl Tlacatiyanco icopa amoxtlahcuiloliztli zan nēn) otlachihualoc ipan CONALITEG tepoztlahcuilolli namaquilizhuayan icampa occequintin coconeh tlamachtilcalco. Axcān quipiya amoxtli ipan macehuallahtolcopa ihuan amoxtli ipampa ixpahpalcoconeh.
Ipan huehca altepemaitl ihuan macehualcalpolli quipia nemachtiliztli icampa tepozmetztli motenehua Edu-Sat tlen transmite videoconferencias ihuan teleconferencias caxtillahtolcopa ihuan macehuallahtolcopa ipampa 3000 tlamachtilcalli ihuan 300,000 temachtianih ipan occe tlacatiyan. Noyuhqui inin tlansmisión satelital Edusat aci canahpa occequin tlacatiyan tlanihuic Ixachitlan tlahcopampa ihuan ColombiaĪpan 1867 xihuitl, zanyenō ihcuāc teutontlahcuilo in ītōca Karl Marx quipanitlaza īāmox in quitōcāyōti Das Kapital. Teutontlahtōlli (Teutontlahtōlcopa Deutsche Sprache) ītōcā āchcāuhtlahtōlli Teutontlālpan, Austria, Suiza, Belgica, Liechtenstein, Italia, īhuān Luxemburgo. Nōiuhquin Namibia, Africa Huitztlāmpa, Brasil īhuān Polonia. Inon tlahtolli ocachi tlahtoltica ipan Europan cah icampa 100 000 000 chanehqueh. In achcauhamoxtli El cantar de los Nibelungos ica runico tlahtolmachioyotl, in latintlahtolli ipampa romatecah ihcuac Hannes Gütemberg otepozmachioti inic ce Teōāmoxtli, azo zan Martin Luther otlahcuiloh in yancuic teoamoxtli ihuan opanoh nochi Alemantlān. Johann Wolfang Goethe otlahcuilo xochicuicatl ipan teuntontlahtolli. Teutontēcatl tlacualcayōtl diferente itechpa ce tlalli canah occepa, Ipan Teutontlālpan huitztlampa chaneh tlacua neuctlaxcalli nozo "Neuctlaxcalli Tlilcuahtlahcamac", octli, tlatetzauhtli, nacacuitlaxcotli ihuan teixhuinotl. Nican tlacatiyan in chanehqueh tlacuah pitzonacatl, coyamenacatl, ichcanacatl, cuacuauhnacatl, mazanacatl itechcopa totomeh in totolnacatl ihuan canauhnacatl.
Oquitenematiliztoca huel miyac[edit | edit source]
Ihtoca in yeliztic tlacualli oquitlacualoc ipan teutontecah ica 3,0% ica itlacual, quemeh yeliztic totoltetl no yeliztic chichihualatl, ihuan itlacentlamianiliz canahpa acohuic.[7]In neuhcayotlacualli nohuiyanyoh centlahcol xinachtli ihuan neuctli notzopelic xoconeuctli ica tlaxcalli. Cequintin teutontecah tlacuah tlatlahcatilnacatl no tlatetzauhtli ica tlaxcalli ipampa in tenihzaloni. Ocachi itechcopa 300 ahmoneuhqui tlaxcalli iximachoni in ōmpa Alemania. Nicān tlācatiyān nichanti miyac chontalneminih, oquitenematiliztoca huel miyac tlacualli itech occequin tlacatiyanco. Italia itlacual quemeh pizza ihuan pasta, no turquitlacualli ihuan arabiatlacualli quemeh in kebab cateh cenca cualli iuhtoc, ipan hueyi altepetl. Noyuhqui nican tlacatiyan in chaneh tlacua chinatlacualli ihuan greciatlahcualli.
Inihzalizīxcohyān icampa tēizcaltiliztli ca icopa cecen tlahtōlōyān tlācatlahtocāyōtl, inoc in tēyacānaliztli quipia ce inic ōme huelīliztli. Nicān tlācatiyān inemachtiliz cenca cualli īhuān hueyic Centlalticpan. In Coconeh Chantli achcauhtica nemachtilli īca hueyi tepochcalli; in coconeh chantli timotlatzohualia icampa coconeh yeixpa nozo chicoacē xihuitl. In Nēmachtīlcalli itētlachihualtica nican Teutontlālpan nechcapa matlahtli xihuitl. In inic ce tlācazcaltiliztli omochiuh icopa nahui xihuitl aocmo itlaīxmanaliz. Ipampa inic ōme tēizcaltiliztli quipia nahui ahmoneuhqui tlaīxmanaliztli oc ye achtopa tlāhueica itech tlamachtiani. In Gymnacium quipia in cuahciuhqueh coconeh, temachtia icampa tēizcaltilli Tepochcalli chicueyixpa nozo chicnahui xihuitl cenca achīc cecen Teutontlālpan tlācatlahtocāyōtl. In Realschule quipia tlaīxmanaliztli huel miac ipampa tlahcohuaqueh temachtianih ihuān omochiuh chicuace xihuitl. In Hauptschule temachtia ipampa hueyi tēizcaltiliztli, ihuān in Gesamtschule nehneloā in yei tlaīxmanaliztli.Teutontlālpan cenca cualli mohuelquezqui īca pani yancuīc chihualizmatiliztli īhuān tlachihualoyān, acān in xocoyotl xiuhpan in tlachihualiztic altepecuauhtlah īpan tecuiyo tlachihualoyan, in yuh icopa Tepochcalli, tlahtlaniliztli ihuan tlamiaquiztli. Axcān quipia 41 tlachihualiztic altepecuauhtlah. Occe yancuic chuhualizmatiliztli Teutontlālpanco in ehecatlachicahualiztepec tlein tlachiuh tlahuilyollohtli nozo tlahuilli ihuan ahmo ihmatiuhtia tlalyolizyoliztli.
Mazqui in octli cececauhtica ocachi iximachoni cecni mieccan Alemaniaco, in tlailli tlacatiyan in teixhuinotl. In tlacentlamianiliztli teixhuinopan ic cecen tlacatl tlacatiyampa cah tlanipahuīc, yeceh ica 116 litro icampa xihuitl cah aocmo netech in ocachi hueyic centlalticpac. Itechpahuicpa 18 tlacatiyan icalaquiyampa tlacuihcuilli, in tlacentlamianiliztli ipampa tzopelatl omacaloc tlani ipan tocaamatl (tlapohualli inic matlahtlionahui), ihcuac in tlacentlamianiliztli xochicualayohpan ce ocachi hueyic (tlapohualli inic yei).In ihuicpa in xihuitl 1930, Teutontlālpan Nazi ocuepohquetz inic cē imatlahueyoh īpan Cemtlalticpac, axcān inon tlācatiyān quipia ohhuetzi tēcaliztli (Autobahnen) zā achi 12,000 km itech tlalpan, ihuan oc 40,000 chiyapopohtli īca cē hueyīc densidad īc tepozmalacatl in Europanco. Occequintin tepozmalacatl cecni ihcac nehnemi yolloxoxōuhqui ipaltzinco teutontēcatl ohtli, auh yecel tlamāmahcāuh tepozmalacatl ixtlāhui tequiyotl tlaiztlācōlli vía satelital imīmīlil.
Teutontlālpan tlachihua occequin āpantli, nicān tlālli omoquetzalo huehuehcauh āpantli ipampa siglo XIX, In Āpantli Kiel cehcēpano Mar del Norte īca Mar Baltico, cē ocachi ihuani nicān tlācatiyānco.Miaquīntīn huaznenqui Teutontlālpan cateh. In cateh tepozcōātl, DB no Deutsche Bahn nicān tlālli. In Teutontlālpan tepoztōtōtl Luftansa ca inic cē ehecatepoztotomitl īpan Teutontlālpan, occe hueyi ehecatepoztotomitl ica flota ocachi huehcallac īpan tequiyōtl.
Nuclear omcauh[edit | edit source]
Occequin tlahtolli nican tlacatiyan cah Dantlahtōlli, Tlaniteutontlahtōlli, in sorbitlahtōlli, in romanitlahtōlli ihuan in Rusiatlahtolli.Benedictus XVI, huēyiteōpixcātlahtoāni.In cristianoyōtl cah in inic ce huelitini neltococayōtl ipan Alemania ica 53,000,000 chānehqueh (64%).[5] In inic ome neltococayōtl in islam ica 3 300 000 chanehqueh (4%), luego in budismo ihuan in judaísmo, ambos ica 200 000 chanehqueh (0,25% ). In hinduismo quipiya 90.000 tlacah (0,1%). 24,400,000 teutontecah (29,6%) ahmo yeyehcoli itechcopa ce teotl no neltococayōtl.In protestantismo cah in canahpa Alemania mictlāmpa no icalaquiyampa ihuan in romatecatl catolicismo cah in canah Alemania huitztlāmpa ihuan iquiziyampa. Quixtiani neltococayōtl quipiya 31% itech nochi chanehqueh; in 1,7% itechpahuicpa chaneh ihto quixtiani Iquīzayohquīxtianayōtl, in serbiatlācah ihuan greciatlācah ocachi ompa Europan Icalaquiyampa.[6] In axcan romatecatl huēyiteōpixcātlahtoāni, Benedictus XVI, otlahcati ipan Bavaria.
Īpan 1939 xihuitl, nōiuhqui ōmopēuh huēyi Īyāōyo in Cemānāhuac Inic Ōme ihcuāc Alemantlān motepehua Polonia auh tlahtoāntēīxiptla yāōquizcani Adolf Hitler occequīntīn tlahtōcāyōmeh īca ōmicquiyoh yudiotlācah īpan Auschwitz miccalco inic teutonmecatlācayōtl NAZI.Inīn xiuhpan 1950, Robert Schumann, in teutontēcatl tēuctli ōtlācat īpan Francia, ītōca īnahuatīllahtōl, "Francia īhuān Teutontlālpan, motenehua quemeh in cuayollōtl īhuīcpa europanēcah calpōltin āquin otetlahtōlcaquili pōhualtzin canahpa in āxcān Tlacētiliztli Europanēcatl".
Tlamahtlācti 3, 2009 xiuhpan, in RDA (Yahatequitic Tlācatlahtocāyōtl Alemantlān) otētōcac īcan RFA (Nahuatilīlli Tlācatlahtocāyōtl Teutontlālpan), inic quenin Teutontlālpan cē tlacetilīllahtohcāyōtl.In xiuhpan 1994, in nahuatilīlli teutontēuctli H. Kohl, cristianotlācatepachohuani, ōquipiya inic mācuīlli ītepacholiz.Īpan Vaticanoāltepēticpac, teōpixcacōyomeh quipepen iuhquin huēyi tlahtōcāteōpixqui teutontēcatl Joseph Ratzinger, in āquin huēyiteōpixqui ōcatca, ōmpa cepancachīhua Europan īca quixtianayōtl. Joseph Ratzinger yehhuātl āxcān in ītōcā Benedictus XVI, quemeh huēyitlahtōlteōpixqui itechpa Iglesia Católica.In caxtillāntlahtōlli ītlahtōllo ōpēhua īca in mācēhualli latintlahtōlli īpan in Roma Emperador ītlahtohcāyo, īpēhualiz tlatēctli tlahco mictlāmpa Hispania. Zatepan in Roma Emperador ītlahtohcāyo īhuetziliz īpan in mācuīlpōhualxihuitl V, in latintlahtōlli netlahtoā inōn cahuitl ōcatca in Hispania īcāhuilihtiuh īntzalan in Huehcāuh caxtillāntlahtōlli, pēhualizlti in caxtillāntlahtōlli. Īca in musulmantlācah tlālpolōliztli canahpa in Iberia tlālyacatl, ōmotlahtoah romatlahtōlli īdialectos quitōca mozarabetlahtōlli īpan Al-Ándalus. Ihcuāc īpan in cristiano huēyitlahtohcāyōtl ōtlācatih miac romatlahtōlli dialectos: catalantlahtōlli, aragontlahtōlli, asturialeontlahtōlli, galegoportugallahtōlli īhuān in caxtillāntlahtōlli.In caxtiltēcatl dialecto ōmopēhua īpan in condado Caxtillah (huitztlāmpa Cantabria īhuān mictlāmpa Burgos), īca vascotlahtōlli īhuān visigodo tlapēuhcāyōtl. In huehcāuh tlahcuilōlli īpan caxtillāntlahtōlli in Cartularios de Valpuesta cah, quimopiya īpan in Santa María de Valpuesta teōcalli, Burgos, cē tlahcuilōlli tlaolōlōlli in tlamachiyōtīlāmatl ōquihcuilo īpan in cahuitl iuhqui in mācuīlpōhualxihuitl IX, tētepotztoca in Glosas Emilianenses in cahuitl in tlamiliztli in mācuīlpōhualxihuitl X ahnozo in pēhualiztli in mācuīlpōhualxihuitl XI, quimopiya īpan in Monasterio de Yuso, San Millán de la Cogolla, La Rioja.
Huēyitlahtohcāyōtl[edit | edit source]
In caxtillāntlahtōlli ōmani canahhpa huitztlāmpa in tlālyacatl cemanqui in tēpēhualiztli īhuān ic in caxtiltēcatl cristianohuēyitlahtohcāyōtl tlacetilia īhuān in īcāmpa dinastías tlacetilia (cetiliztli īca León īhuān Galixia īca Fernando III de Caxtillah, in caxtillahcatl dinastía ītzintiliz īpan in Corona de Aragón īca Fernando I de Aragón ōquihuica canahpa in tlālyacatl tlamiliztli cetiliztli īca in Católico Huēyitlahtohqueh). Īpan in mācuīlpōhualxihuitl in caxtiltēcatl huēyitlahtohcāyōtl in cetiliztli, in Sevilla chāneh Antonio de Nebrija ōnēxtilia īpan Salamanca īGrammatica. In inic cē tlahcuilōmatiliztli ītechpa in tlahtollapēuhcāyōtl[2]. In tlapēuhtli in Ānāhuac ōcatca ihcuāc in tlapēuhtli Granada, ōman in caxtillāntlahtōlli ic in Ānāhuac cemantoc tlālli.
In caxtillāntlahtōlli mochipa ōpiya ahmo neneuhqui tlahtōlli tēl ipiya in neneuhqui tlapēuhcāyōtl latincuātzonyōtl. In ahmo neneuhcayotl īpan in caxtillāntlahtōlli iuhqui occē tlahtōlli, in mātocaliztli īcā occē Ānāhuacatl tlahtōlli, in iuhqui in aimaratlahtōlli, chibchatlahtōlli, avañetlahtōlli, mapuchetlahtōlli, mayatlahtōlli, nāhuatlahtōlli, quechhuatlahtōlli īhuān tainotlahtōlli ōtlālia tlahtōlli īpan in caxtiltēcatl tlahtōlolōlōlli, cequi īpan cequi catyān īhuān occē īpan cemānāhuac tlatequitiliztli.Īpan Caxtillān, teōnantzin Nantzin Teresa de Ávila īhuān teōpixqui Juan de la Cruz ōāmatlacuiloh āmoxtli īca Caxtillahtōlli. Azozan Miguel de Cervantes ōāmatlacuiloh El Ingenioso Hidalgo Don Quixote de la Mancha quemeh inic cē āmoxtli īpampa Caxtillahtōlli.Díaz ōtlācat Huāxyacac īpan Tlachiucnāuhti 15, 1830, auh īnān, ītah zapotēcah. Ōacic inic cē tlamachtiliztli īpan 1844. Īca Benito Juárez ōmachti. Díaz ōquinacicoc Mēxihco miaquīntīn āmantēcāyōtl zan iuhquin tepozmalacatl īhuān in tepozcōātl. Yehhuātl tlachōntal ītlāl catca auh ōmic īpan 1915.
Ochantiaya[edit | edit source]
Inin tlalpan ōchantiaya īpan huēhuetlācah in ītōcā tlācatl Cro-Magnon in ompa Grimaldi no Chancelade ītlein āxcān yehhuāntin tlacah iuhquin apan Somme xiuhpan 25 000 A.C. Huēhuehtlācah Neandertal ōtlahcuiloh ooztoco in ompa La Chapelle-aux-Saints, Le Moustier no La Ferrasie, ōquichcuācuahuehmeh in ōmpa oztotl Lascaux, Font de Gaume icampa francitecatl Pirineo tepetlahco.Inīn xiuhpan 1624, ōquitlaliqueh teōpixcacoyōtl in ītōcā Richelieu iuhquin inic cē huēyi tlahtōcāteixiptlatzin in ōmpa Francia. Tlācatl in cenhuelitini catca.
Zātēpan xiuhpan 1637, francitlamatini in ītōcā René Descartes, quihcuiloa īāmox in motōcāyotia "Discours de la Méthode" ahnozo Nāhuatlahtōlcopa "Ītlahtōlyo in Mecayōtl".Īpan 1666 xihuitl, Louis XIV, ōmpa Francia itto iuhquin inexcuitil huehueintin tlahtoque īncenhueliyo. Yehhuātl, quilmach, quilhuaya in tlein quitōznequi: "cah nehhuātl in tlahtocāyōtl".
Īpan xiuhpan 1748, tlahcuilōcatzin in ītōcā Montesquieu quipanitlaza īāmox in tlein Francitlahtōltica motōcāyotia "De l’Esprit des Lois", Inīn xiuhpan 1751 ōmpēhua Francia īpanitlazaliz huēyi āmoxtli in tech ixquichtlamatiliztli.Inīn xiuhpan 1783, tlamatinih Montgolfier, in Iquique icnīuhtin catcah, ōpatlanqueh in oquic yehhuān quihuacayah inic cē huēyi patlanizolxittotomoctli in ōmpa āltepēpan Versailles, imixpan huēyitlahtoāni occē Louis XVI īhuān īnamictzin Marie Antoniete. Īpan 1789 xihuitl nicān ōmpēuh huēyi yāōyōtl itic Francia. Īpan 1804 xihuitl, motlahtōcātlalico Napoléon Bonaparte iuhquin huēyi intlahtōcāuh francitēcah.Cuāxōchtia canahpa mictlāmpa īca Mictlāmpa Huēyātl, canahpa huitztlāmpa īpan Monaco tlālhuac īpan Tlālnepantlah Huēyātl, canahpa īcihuātlāmpa caxtiltēcatl In Pirineos tepētlanco in ōmpa Andorra īhuān Caxtillān, īhuān canahpa tlāpcopa Belgica, Luxemburgo, inic īca in Alpes tepētlah tepētlanco in ōmpa Teutontlālpan, Suiza īhuān Italia.
Atolon[edit | edit source]
Quipiya itlalhuac, Tlalhuactli Corcé, ipan hueyatl Mediterráneo iquiziyampa. Ixachitlānco quipia in Francitēcatl Guyana cuaxochtia ipan no Brasil huitztlampa ihuan Surinam iquiziyampa, noyuhqui quipiaoccequin tlalhuactli quemeh Martinica, Guadalupe, San Bartolomé, San Martín, San Pedro ihuan Miquelon. Ipan Indico ilhuicatl , in tlalhuactli Mayotte ihuan Reunion, occequin tlalli cah Francitecatl Polinesia ihuan Yancuic Caledonia, ipan Ilhuicaātl Pacífico. In tlalpan ahmo ochanti in Atolon ihuan Tlalhuactli Clipperton; ihuan in francial tlālpan huitztlampa iuhqui Antartida.
In yōlcah quichāntih in ōmpa cuauhtlah tlein quipiya corzo, mazātl, jabalí, zorro rojo, gamo europeo, castor īhuān āhuitzotl. Nō xiquitta teutontēcah tōtōmeh quemeh in cuāuhtli īpan Alpes ca Piamonte.Nicān in tlācatiyān quipiya occequintin yōlcah, miac yeh extintos quemeh tlācamāyeh, europanēcatl tlacaxolotl, uro, cuetlaxtli, occequintin.cē tequiyōtl īpan Europan ītech temocpan. In yacaticac tequiyotl in ahuicyaniliztli ic cualli yeyantli īpan itentli Mediterraneo Hueyatl. Italtēcatl tequiyōtl tequipanoa īhuīc tlaquixtilli tlalpixcayotl īca inic cē ichcapixcayotl īpan Tepetlah Pirineo, nōiuhqui inic ōme tequipanolli piya cē ācalquīxōhuayān ītequipanoliz in ōmpa Napoli ihuan Genova. In Ferrari nō Lamborghini ōme tepozmalacatl otlachihualoc īpan Italia ipampa huaznenqui tlachihualotiliztli.
In cuilotl inic ce pixcayotl in ōmpa Italia, occequīntīn italtēcah huēyi tequipanolli in tlalpixcayōtl īhuīcpa xocomecatl (inic yei hueyicauh ipan tlalticpactli), lalaxtli, cintli, ācintli, xītomatl, limaxocotl, ichcatl, nōhuān pitzopixcayōtl, cahuayōhpixcayōtl, cuacuahuehpixcayōtl, ichcapixcayotl, pipiyolpixcayōtl, īnōmpan coyonimatiliztli tlaquixtilli teconalli, tlīltepoztli, amochitl, temētztli ihuan Iztāctepoztli. In ōmpa Italia piya occequin tlahtōlli quemeh catalantlahtōlli īpan Sardegna, in francitlahtōlli ipan Valle d'Osta, in teutontlahtōlli īpan Trentino-Alto Adige (cuāxōchtia canahpa mictlāmpa īca Apeninni tepētlah) īhuān Napoli napolitlahtolli. Noiuhqui motlahtoa in veneziatlahtōlli ipan Veneto (ahmotlazoyotl ic achcauhtlahtolli, yeceh ixmaqui itlamaniliz īhuān inetlacuitlahuiliz), in yuh piamontetlahtōlli mictlāmpa nō Alpes in īpan Lombardia īhuān in latintlahtōlli īpan Lazio cah.